Piše: Ljiljana Maletin Vojvodić //

U Glavnom programu ovogodišnjeg Infanta – 11. septembra u 21 čas, u specifičnom ambijentu, u tunelima i hodnicima Petrovaradinske tvrđave, kao i na platou kod sata, odigrana je predstava GDK Gavella – „Legenda“ Miroslava Krleže.

„Legenda“ (1914) je prvi objavljeni dramski tekst Miroslava Krleže i pripada tzv. mladenačkom Krležinom dramskom stvaralaštvu, kao i jednočinke Michelangelo Buonarroti i Kristofor Kolumbo.

U predstavi GDK „Gavella“, koja je svoju premijeru imala aprila 2023. u Tunelu Grič, glume Nikola Baće, Nataša Janjić Medančić, Franjo Dijak, Domagoj Janković, Sven Medvešek, Tara Rosandić, Antonija Stanišić Šperanda, Ana Kvrgić, Ivana Bolanča, Ivan Grčić i Filip Šovagović. U adaptaciji Krležinog teksta (Ivan Planinić i Dubravko Mihanović), čiju režiju potpisuje Ivan Planinić, korišćeni su delovi Krležinih pesama „Pesma bezimenoga čoveka na Golgoti“, „Gospodine! Gospodine!“ i „Jeruzalimsi dijalog“.

„Legendu“ je Krleža prvo objavio 1914, da bi tridesetih godina 20. veka bila objavljena i nova, prerađena verzija drame. Praizvedba ovog teksta se desila tek krajem sedamdesetih godina prošlog veka u režiji Slobodana Unkovskog, a svoje prvo izvođenje u Hrvatskoj drama je imala tek 2015. zahvaljujući režiji Georgija Paroa.

Sam Krleža je dramu, u kojoj su akteri Isus, Marija, Sena, Juda…, nazvao „novozavetnom fantazijom u tri slike”. Isusa je prikazao kao idealistu koji vodi strastven dijalog sa Senom (alter-egom) koja ga nagovara da se posveti jednostavnom građanskom životu.

U „Legendi“ se Isus zamalo prepusti ljubavi Marije Magdalene koju voli – kako to kaže Sena (a Isus ne priznaje) – ljudskom, a ne božanskom ljubavlju.

U suštini tekst možemo posmatrati kao otvorenu kritiku crkve, ali složićemo se sa režiserom ove predstave da je, „tumačenje, zapravo, u ideologiji promatrača“. Ono što je sigurno jeste da biblijski/Krležin (univerzalni) narativ propituje i svet u kojem živimo i ima univerzalni karakter.

Ova drama ideja, koja sadrži i elemente drame, ali poezije i esejistike, odigrana u specifičnoj atmosferi na Petrovaradinskoj tvrđavi, u jednom od njenih tunela ali i na platou pored kojeg je tekao svakodnevni, profani, restoranski život, očigledno se dopala gledaocima koji su izvođenje nagradili velikim aplauzom.